Sarajevo je slavilo do duboko u noć: sjećanje na veličanstveni trijumf košarkaša Bosne, koji su 5. aprila 1979. godine, u finalu Kupa evropskih šampiona u Grenobleu, bili bolji od italijanskog Emersona.
Piše: J. MRŽLJAK
To je dan koji je upisan zlatnim slovima u anale sarajevskog, bosanskohercegovačkog i jugoslovenskog sporta. Prije tačno 45 godina – 5. aprila 1979. – košarkaši Bosne ostvarili su uspjeh na koji se dugo čekalo: postali su prvi jugoslovenski klub s titulom evropskog prvaka. Već je plasmanom u finale Bosna napravila podvig, jer su “Studenti” prvi put učestvovali u najjačem evropskom košarkaškom klupskom takmičenju nakon što su sezonu ranije postali prvaci Jugoslavije.
Put na krov Evrope počeo je 2. novembra 1978. godine, kada je Bosna u Skenderiji, u prvoj utakmici Grupe E četvrfinalne faze, savladala nejakog kiparskog AEL Limassola rezultatom 104:45. Plasman u “Top-6” osiguran je teškom pobjedom nad čehoslovačkom Zbrojovkom, koju je predvodio sjajni strijelac Kamil Brabenec (105:97). Bosna je osvojila prvo mjesto i plasirala se među šest najboljih evropskih timova, gdje su čekali i Real Madrid, Maccabi Tel Aviv, Emerson Varese, Joventut Badalona i Olympiacos Pirej, sve dotadašnji i budući evropski prvaci!
U “top-6” je Bosna upisala sedam pobjeda i tri poraza, da bi 21. marta 1979. osigurala plasman u veliko finale, nakon gostujuće pobjede protiv Olympiacosa (88:83). Bogdan Tanjević je već počeo spremati taktiku za finalni meč protiv Reala, kada se narednog dana desilo veliko iznenađenje u Madridu. Italijanski šampion Emerson iz Varesea je neočekivano u gostima u produžetku slavio protiv “Kraljevskog kluba” (83:82) i izborio svoje deseto uzastopno finale Kupa šampiona. Da simbolika bude potpuna, sjajnu seriju je Pallacanestro Varese započeo 1970. godine, tada još pod imenom Ignis, prvim finalom protiv moskovskog CSKA, koje je odigrano u novootvorenoj dvorani Skenderija u Sarajevu!
Ekipa koju je predvodio Bogdan Tanjević do finala je odigrala 16 utakmica zabilježivši 12 pobjeda i 4 poraza, uz identičan skor protiv Emersona – poraz u Vareseu (73:92) i pobjedu istom razlikom u maloj dvorani Skenderije (104:85). Veliko finale Bosne i Emersona odigrano je na terenu Palais des Sports u Grenobleu, pred 12 hiljada gledalaca, među kojima je bilo dosta navijača Bosne, ali i jugoslovenskih radnika u Francuskoj. Italijanski šampion, predvođen Amerikancima Bobom Morseom i Charlie Yelvertonom, bio je hendikepiran zbog povrede legendarnog centra Dina Meneghina koji je, ipak, stisnuo zube i pojavio se na terenu u drugom poluvremenu.
I Bogdan Tanjević je bio u problemu na centarskoj poziciji. Reprezentativac Ratko Radovanović na teren je izašao pod injekcijama zbog visoke temperature. Na krilima Mirze Delibašića i Žarka Varajića košarkaši Bosne poveli su od samog početka finala pri čemu su stručnjaci bili iznenađeni taktikom Bogdana Tanjevića. Očekivalo se da će Bosna nametnuti jurnjavu na terenu, no legendarni trener odabrao je mirnu igru i dugačke napade. U 4. minute Bosna je vodila 16:8, sredinom prvog dijela imala +7 (24:17), međutim Italijani se vraćaju u meč. Emerson pravi seriju 7:19 i u 16. minutu ima pet poena prednosti (31:36). Ipak, do poluvremena Sarajlije vraćaju vodstvo i na odmor odlaze s minimalnom prednošću 45:43.
U drugom poluvremenu u igru ulazi povrijeđeni Dino Meneghin, koji se pod košem hrabro upustio u duel s bolesnim Radovanovićem, pri čemu je “Rašo” bio opterećen s četiri lične greške. “Studenti” stalno vode, ali Emerson sustiže. Činilo se da će finale otići na stranu Emersona, kada je u 28. minutu četvrtu ličnu grešku dobio sjajni Varajić, potom Benaček petu, a Italijani izjednačili na 63:63. Sredinom drugog poluvremena zabilježen je posljednji izjednačen rezultat (67:67), nakon čega se tandemu Delibašić-Varajić pridružio razigrani Radovanović.
Ključnu prednost Bosna je stekla na ulasku u posljednju dionicu, kada su serijom 9:0 Studenti otišli na +13 (90:77) u 38. minuti. Bilo je jasno da titula evropskog prvaka stiže u Sarajevo, iako se Italijani nisu predavali i presingom su smanjili zaostatak. Kada je sirena označila kraj, na semaforu je stajalo: Bosna – Emerson 96:93. Bosna je postala prvak Evrope, kao jedan od rijetkih klubova bez stranaca u timu. Mirza Delibašić dao je uobičajeno veliki doprinos: 30 koševa uz šut iz igre 14/23, Ratko Radovanović je dodao 10 koševa i brojne skokove.
Ali, životnu partiju odigrao je Žarko Varajić koji je upisao 45 poena (14/22 šut iz igre, 17/21 s linije slobodnih bacanja), rekord koji će do danas ostati nedostižan u finalu Kupa šampiona i buduće Eurolige. Sve u vrijeme kada nije bilo “trojki”! Veliko slavlje košarkaša i navijača Bosne na terenu dvorane u Grenobleu nije mogao pomutiti ni mali organizacioni skandal. Uprava Real Madrida, prvaka Europe u prethodnoj sezoni, jednostavno je zaboravila poslati veliki pehar FIBA-e u Grenoble, pa su organizatori u obližnjoj trgovini kupili mali trofej koji je uručen kapitenu Bosne Žarku Varajiću.
Trijumf u Grenobleu bio je kruna veličanstvenog pohoda ekipe koja je za sedam godina prešla put od Druge jugoslavenske lige do titule evropskog prvaka. Trener Bogdan Tanjević je s 32 godine postao evropski prvak! Meč u Grenobleu je označio kraj niza od 10 nastupa i pet pobjeda ekipe iz Varesea u finalu Kupa šampiona. Klub koji je 1970. počeo sjajnu seriju finalom i titulom u Sarajevu, devet godina kasnije je s najveće evropske pozornice sišao porazom od kluba iz tog istog Sarajeva…
Bosna – Emerson 96:93 (45:43)
Grenoble, 5. april 1979. Palais des Sports. Gledalaca 12.000. Sudije: Turner (Engleska), Van der Willige (Holandija). Pet ličnih grešaka: Benaček (29), Carraria (24), Gualco (35), Gergatti (40), Ossola (40). Slobodna bacanja: Bosna 26/31, Emerson 19/22. Šut iz igre: Bosna 36/65, Emerson 37/70.
BOSNA: Vučevic, Đogić (6), Benaček (3), Bosiočić (2), Izić, Radovanović (10), Zrno, Varajić (45), Delibašić (30), Bilalović, Hadžić, Pešić. Trener: Bogdan Tanjević.
EMERSON: Gergatti (7), Colombo (2), Gualco (16), Morse (30), Ossola, Meneghin (10), Canneva, Tosarinni, Carraria (1), Yalverton (27). Trener: Edoardo Rusconi.
