U svom posljednjem izdanju LTT Sports donosi detaljan uvid u FIFA Svjetsko klupsko prvenstvo.
Klub bivših prvaka
Stigla je ljetna pauza, period kada se obično očekuje mirnija faza evropskog i međunarodnog fudbala, ali 2025. godina daleko je od uobičajene. Osim Evropskog prvenstva za žene koje uskoro počinje u Švicarskoj, simboličnom “domu” nogometne igre, svjedočimo i Infantinovom obnovljenom FIFA Svjetskom klupskom prvenstvu, turniru koji obećava velike uloge i značajne prihode.
Ovo takmičenje koje se održava tokom juna i jula služi kao neizostavna generalna proba za najveći sportski događaj naredne godine, Svjetsko prvenstvo 2026. u Sjevernoj Americi. Ipak, Svjetsko klupsko prvenstvo zaslužuje pažnju i samo po sebi. Turnir unosi ogromna finansijska sredstva u svjetski fudbal i istovremeno nudi dragocjen uvid u budućnost elitnih međunarodnih takmičenja i u pogledu igre i u pogledu same strukture.
Samo finansijski aspekti čine ovo događajem vrijednim pažnje, ali šira strateška poruka trebala bi posebno zainteresovati lidere sportskog biznisa širom industrije.
Historijski kontekst
Potraga za titulom svjetskog klupskog prvaka seže u najranije dane fudbala. Još sredinom 1870-ih igrale su se utakmice između Queen’s Parka i Wanderersa, osvajača nacionalnih kupova u Škotskoj i Engleskoj. Ovo originalno “Svjetsko prvenstvo u fudbalu”, podržano od strane nacionalnih saveza, redovno se održavalo do kraja 19. vijeka, pri čemu su škotski timovi uglavnom dominirali. Vremena su se očito promijenila.
Koncept “međunarodnog izazova” brzo se proširio na kontinentalnu Evropu. Italija je bila domaćin turnira na kojem su igrale ekipe iz Francuske i Švicarske, a osvojio ga je Servette iz Geneve. Čuveni je i podvig engleskog niželigaša West Aucklanda, koji je osvojio dva Liptonova trofeje u periodu prije Prvog svjetskog rata.
Nakon dva svjetska rata koja su redefinisala sportski pejzaž, 1950-e su postale ključne za razvoj modernog fudbala. Venecuelanski “mali svjetski kup” privukao je velike klubove poput Real Madrida, River Platea, Corinthiansa, Botafoga, Rome, São Paula, Barcelone i Benfice. Ovaj komercijalno orijentisan projekat sponzorisan od strane industrije u Venecueli kasnije je zamijenjen zvaničnim takmičenjima kao što su Evropski kup i prvi Interkontinentalni kupovi između šampiona UEFA-e i CONMEBOL-a.
Jasna linija prema današnjem proširenom turniru počinje Brazilom 2000. godine kada je održano FIFA Svjetsko klupsko prvenstvo sa osam ekipa i formatom grupne faze i eliminacija. Nakon spajanja s japanskim Interkontinentalnim kupom, takmičenje se 2005. relansiralo i dovelo nas do savremenog izdanja.
Takmičenje
FIFA Svjetsko klupsko prvenstvo 2025. godine počelo je ove sedmice utakmicom između Inter Miamija i egipatskog Al Ahlija na stadionu Hard Rock u Miamiju, bio je to poečatk novog, potpuno proširenog formata. Takmičenje okuplja 32 kluba iz svih šest konfederacija (AFC, CAF, CONCACAF, CONMEBOL, OFC i UEFA), čineći ga najvećim svjetskim klupskim takmičenjem u historiji.
Sjedinjene Američke Države su domaćin, pružajući strateški uvid u ono što nas čeka na Svjetskom prvenstvu 2026. koje zajednički organizuju SAD, Kanada i Meksiko. Dvanaest stadiona, pretežno na istočnoj i zapadnoj obali, koristi se za ovaj turnir, a pet njih će biti korišteno i naredne godine.
Evropski klubovi imaju najveći broj mjesta 12, slijedi Južna Amerika sa 6. Afrika, Azija i Sjeverna/Centralna Amerika imaju po četiri predstavnika, dok Okeanija i domaćin turnira imaju po jedno mjesto. Zanimljivo je da čak tri grada, Buenos Aires, Madrid i Rio de Janeiro. čine petinu svih učesnika, potvrđujući svoj status fudbalskih prijestolnica.
Format podsjeća na velika takmičenja: grupe po četiri ekipe, svako sa svakim, a dvije najbolje prolaze u nokaut fazu od osmine finala. Turnir traje mjesec dana i završava se na MetLife stadionu u New Jerseyju, sa ukupno 63 odigrane utakmice.
Finansijski “Moneyball”
Turnir odmah privlači pažnju svojom finansijskom snagom, nagradni fond od 1 milijarde dolara stavlja ga uz bok najvećim međunarodnim klupskim takmičenjima. Nagrada raste zavisno o napretku, neporaženi šampion može zaraditi više od 103 miliona dolara u sedam utakmica, ne računajući naknade za učešće.
Naknade se značajno razlikuju među konfederacijama. UEFA klubovi dobijaju najviše, dok se u drugim konfederacijama nagrade kreću od 15 miliona dolara za južnoameričke timove do 3,5 miliona za predstavnika Okeanije.
Za mnoge klubove ovo su transformacijski iznosi. Al Ahly, Wydad i Mamelodi Sundowns dobijaju najmanje po 9,5 miliona dolara, više nego dvostruko od onoga što nudi osvajanje CAF Lige prvaka.
Novi način predstavljanja fudbala
FIFA je uspjela globalno unaprijediti turnir zahvaljujući revolucionarnom ugovoru o pravima na prijenos s platformom DAZN. Umjesto uobičajene fragmentacije, DAZN je dobio globalna prava za streamanje, s mogućnošću sublicenciranja drugim emiterima. Uspjeh ovog modela bit će pomno praćen u sportskom biznisu.
DAZN donosi nove marketinške pristupe: vizuelno privlačan sadržaj za mlađe generacije, promotivne aktivnosti na Twitchu, saradnje sa popularnim streamerima, sve to daleko je od tradicionalne fudbalske promocije.
Prezentacija utakmica donosi tehničke inovacije: poluautomatska tehnologija za ofsajd, kamere na sudijama i digitalne table za izmjene, koje će uskoro vjerovatno postati standard i u domaćim ligama.
Možda najveća promjena koju donosi ovaj turnir je razbijanje tradicionalne veze između prestižnih takmičenja i prepune publike. Neki stadioni imaju kapacitet manji od 20.000, ali digitalni doživljaj je osmišljen da bude vrhunski. Uz finansijski podstrek za učesnike, od unapređenja budžeta evropskih velikana do potpune promjene sudbine manjih klubova i uz inovacije poput posebnog prijelaznog roka prije Svjetskog prvenstva i marketinga usmjerenog ka mladima, ovaj turnir bi mogao promijeniti sve. Možda čak i slučajno.
